انواع روش های انتقال از عرض غشای پلاسمایی :
1. انتقال مواد محلول
1.الف. انتشار ساده : در انتشار ساده ملکول های کوچک غیر قطبی مانند اکسیژن و کربن دی اکسید و ملکول های کوچک قطبی فاقد بار خالص مانند آب به طور مستقیم و در جهت شیب غلظت خود حرکت می کنند.
1.ب. انتشار تسهیل شده : نوعی انتشار ساده بدون صرف انرژی ؛از طریق پروتئین های حامل یا کانال .
پروتیین های حامل با اتصال به ماده ی مورد نظر و تحمل تغییراتی در پیکربندی خود ، موجب انتقال از عرض غشا می شوند. پروتئین های کانالی به مواد محلول خاصی اجازه می دهند تا از از طریق منافذ آبی ایجاد شده در
درون خود از خلال غشا عبور کنند.
در کتاب درسی فقط پروتئین های کانالی نشان داده شده است.
1.پ. انتقال فعال : جابجایی مواد در خلاف جهت شیب غلظت و با صرف انرژی.از طریق ملکول های پروتئین به نام پمپ . که از نوع پروتیین های حامل می باشند.
انتقال فعال اولیه با استفاده از انرژی ATP
انتقال فعال ثانویه یا هم انتقالی : به عنوان مثال ورود گلوکز به سلول پرز در روده با استفاده از انرژی حاصل از شیب غلظت سدیم
2. اسمز : انتشار آب از خلال غشاهایی که نفوذپذیری انتخابی دارند و فقط به ملکول های آب اجازه عبور می دهند.
جابجایی خالص آب از یک محلول دارای پتانسیل آب بیشتر به محلولی با پتانسیل آب کمتر
انواع بسیاری از سلول ها وجود دارند که در زیستگاه های دارای پتانسیل آب نسبتا بالاتر از داخل سلول زندگی می کنند.
در موجودات تک سلولی ساکن در آب های شیرین مانند اوگلنا ، پتانسیل آب سلول کمتر از محیط اطراف بوده و این امر منجر به تمایل آب جهت ورود به درون سلول از طریق اسمز می شود.
در صورتی که آب بیشتر از حد وارد سلول شود ، نهایتا منجر به پارگی غشا می شود. در اوگلنا این مشکل توسط اندامکی به نام واکوئل انقباضی حل شده است. این اندامک آب موجود در بخش های مختلف سلول را جمع آوری و با انقباض های منظم ، موجب پمپ آن به بیرون از سلول می شود.
3. ا نتقال وزیکولی
پروتئین های انتقالی قادر به عبور ملکول های بزرگی مانند پروتئین ها ، پلی ساکاریدها و یا ذرات درشتی مانند میکرواورگانیسم ها و یا ذرات زائد از عرض غشا نیستند.
این موارد توسط وزیکول هایی جابجا می شوند که از غشای پلاسمایی جوانه زده و یا باآن ادغام می شوند.این فرایند را انتقال وزیکولی می گویند.
3.الف : آندوسیتوز:ورود ملکول های بزرگی مانند پروتئین ها ، پلی ساریدها، و یا ذرات درشتی مانند میکرواورگانیسم ها و یا ذرات زائد سلولی به درون سلول .
در این روش موادی که باید وارد سلول شوند ، باعث القای تشکیل جوانه هایی در در غشای پلاسمایی می شوند که به سمت داخل رشد کرده و باعث تشکیل وزیکول هایی در اطراف مواد جذب شده می شوند.
3.ب : اگزوسیتوز: خروج ذره های بزرگی مانند پروتئین ها ، پلی ساریدها، و یا ذرات درشتی مانند میکرواورگانیسم ها و یا ذرات زائد سلولی از سلول .
در پست های دیگری در رابطه با انتقال وزیکولی بیشتر خواهم نوشت.
فایل : انیمیشن اگزوسیتوز و اندوسیتوز