زادآوری یا تولیدمثل

جانوران برای دستیابی به موفقیت در زادآوری رفتارهایی مانند انتخاب جفت را انجام می دهند . در این رفتار ابتدا ویژگی های جفت را بررسی و سپس تصمیم می گیرند که با آن جفتگیری کنند یا نه.

************************************************

ايده ي انتخاب طبيعي داروين از اين قرار بود كه موجودات زنده بايد به ویژگی هاي فيزيكي و رفتاري بهينه اي برسند تا بتوانند از رقباي خود پيش افتند. در اين صورت ، بيشتر ويژگي هاي گياهان و حيوانات بايد نقشي سازگارانه در تنازع بقا داشته باشند و طبيعت نبايد اجازه ي هيچ اسراف و تلف كردني را داده باشد. 

پس در باره ي دم طاووس چه مي توان گفت ؟ اين دم نه  به تند تر يا بهتر پرواز كردن طاووس كمك مي كند و نه او را در مقابله با رقيبان يا عقب راندن صيادان ياري مي نمايد . و در واقع به نظر مي رسد كه شكارچي اصلي طاووس ، يعني ببر ، با استفاده از دم پرنده است كه در پايين كشيدن ْآن زبر دست شده است.ظاهرا ً اين يك تناقض آشكار است . ويژگي دست و پا  گيري كه بايد مدت ها پيش از اين ، توسط انتخاب طبيعي حذف مي شد . به نظر مي رسد چنين ويژگي هايي برنامه ي سازش گرا را به چالش مي كشند . حتي داروين يك بار اظهار نظر نمود : ‹‹ منظره ي يك پر در دم طاووس ، هر آن گاه كه در برابر ديدگانم قرار مي گيرد ، مرا بيمار مي كند .››

 البته دم طاووس ، تنها استثنا نيست . 

*********************************************

در بسياري از گونه هاي حيوانات يكي از جنس ها ( معمولا ً جنس نر ) آرايش پر زرق و برقي دارند كه هيچ نقش عملكردي مشخصي نداشته و يا حتي اختلال آميز به نظر مي رسند. وقتي نر ها و ماده ها در برخي مشخصه هاي فيزيكي ، مانند اين ، از يكديگر تمايز مي يابند ، گفته مي شود كه از لحاظ جنسي دو شكلي دارند . ( به عبارتي نر و ماده دو قالب متفاوت دارند ) . دو شكلي جنسي در سراسر سلسله ي حيوانات ، با درجه هاي متفاوتي يافت مي شود . 

برخي گونه ها مثل كاكايي كوچك ، هيچ نشاني از دو شكلي ندارند .

 در حالي كه در ساير گونه ها نظير طاووس ( Pavo cristatus ) و مرغ ويدا (Euplects progne ) نر ها دم هاي بسيار بلند و پر زرق و برق دارند . 

 هر چقدر هم كه زيركانه و با ابتكار در رابطه با این صفات ،اصل انتخاب طبيعي را به كار بگيريم . باز هم با منظره ي تقريبا ً ريشخند آميز دم طاووس رو به رو هستيم. 

داروين در 1871 ، با بينش عميق و عزم راسخ خود ،پاسخي براي اين به ظاهر ناسازه يافت . او در كتاب نسب انسان و انتخاب در رابطه با جنس ، توضيحي ارائه نمود كه تا امروز همچنان ( با اصلاحاتي ) مورد پذيرش است . نيروي انتخاب طبيعي با نيروي انتخاب جنسي تكميل مي گردد .

**************************************************

در جانوران  ؛ ماده ها بیشتر از نرها رفتار انتخاب جفت را انجام می دهند.زیرا معمولا زمان و انرژی بیشتری صرف زادآوری و پرورش زاده ها می کنند.به عنوان مثال نگهداری از تخم ها و جوحه ها در پرندگان و بارداری و شیردهی به نوزادان در پستانداران که نیازمند صرف هزینه و انرژی است ؛ به عهده جانور می باشد . پس بی دلیل نیست که جانور ماده در انتخاب جفت دقت می کند و ابتدا جانور نر  را ارزیابی کرده و بعد با آن جفت گیری می کند.در واقع ماده ها جفت خود را بر اساس خصوصیات فیزیکی انتخاب می کنندو نرهایی را ترجیح می دهند که دارای صفات چشمگیر و ظاهری ؛ مثلا درخشان بودن رنگ پرنده نر ,دم بلند و زینتی طاووس نر و یا شاخ بلند گوزن ؛ هستند.چون این صفات هزینه بر هستند و نری که این صفات را دارد ژن های مفید دیگری هم دارد که توانایی پرداخت هزینه های اضافی را به او می دهد.

**************************************************