بکرزایی در زنبور عسل

نویسنده: شهین الیاسی - ۱۳۹۷/۰۹/۲۳


بکرزايي در زنبور عسل :
جمعيت زنبور ها ي عسل شامل سه طبقه اجتماعي با ساختمان بدني کاملا مشخص است که عبارتند از :
يک ملکه 
 ده ها يا صد ها زنبور نر 
حدود ۲۰ تا ۸۰ هزار زنبور کارگر . 

ملکه و نرهاي بدون نيش بارورند و عمل اصلي آنها توليد مثل کردن است . 
کارگر ها که جثه اي کوچکتر دارند ، همگي ماده هاي عقيمند . کارگر ها لانه يا کندو را مي سازند ، از کلوني در برابر زنبور هاي غريبه و دشمنان محافظت مي کنند ، غذا جمع مي آورند ، به ملکه و نر ها غذا مي دهند و از نوزادان پرستاري مي کنند .
تعيين جنسيت در زنبور به لقاح بستگي دارد. 

زنبورهای دیپلوئید دارای 32 کروموزوم هستند و بنابراین گامت های آنها 16 کروموزوم دارند.
 زنبورهای نر هاپلوئید و 16 کروموزوم دارند، نرها چون هاپلوئیدند نمی توانند میوز انجام دهند بنابراین گامت های آن ها از طریق میتوز ایجاد می شوند. 
درزنبور بعضی تخمک ها با گامت نر لقاح انجام می دهند و ماده هاي ديپلوئيد را بوجود مي آورند (2n=32) و تخمك هاي لقاح نيافته به صورت بكرزايي (پارتنوژنز) تكثير كرده و نرهاي هاپلوئيد و بارور را ايجاد می کنند (n=16)
هنگامي که جمعيت درون يک کندو بيش از حد شود ملکه ،چند زنبور نر و چندين هزار کارگر از کلوني جدا مي شوند . اين زنبور هاي مهاجر به طور موقت بر روي درخت يا جايگاه مناسب ديگري ساکن مي شوند تاکندويي تازه يافت شود. درکندوي قبلي هم کارگرها ي باقيمانده به پرورش چند تخم ملکه درجايگاه هاي بزرگ و ويژه مي پردازند . ازاين تخم ها،ملکه اي تازه پديد خواهد آمد . نخستين ملکه اي که از جايگاه خود خارج شود ،فورا" به جستجوي جايگاه هاي ساير ملکه ها مي پردازد و بانيش زدن آنها را از پا درمي آورد . ملکه درحين پرواز به هوامي رود و درآنجا ميليونها اسپرم دريافت مي دارد . اين اسپرم ها درکيسه هاي واقع در درون شکم ذخيره مي شوند . اسپرم هاي دريافت شده از همين يک بار جفتگيري تاآخر دوره تخم گذاري ملکه ، باقي مي مانند . درميان تخم هايي که يکي يکي درجايگاه نهاده مي شوند ، بعضي حتي دربدن ملکه ي جوان هم بارور نمي شوند . درملکه ي پيري که ذخيره اسپرم هاي خود را به پايان رسانده ،هيچکدام از تخم ها بارور نمي شوند و تخم هاي بارور نشده ،زنبورهاي نررا مي سازند . چنين رشد محروم از پدري راکه معمولا" درميان حشرات اجتماعي فراوان است بکرزايي طبيعي گويند . تخم هاي بارور شده مبدل به ملکه ،يا زنبور هاي کارگر مي شوند و اين مسئله به نوع غذايي بستگي دارد که کارگرها به نوزاد تازه تشکيل شده مي دهند . 

نوزاداني که بايد مبدل به زنبور کارگر شوند،غذايي "معمولي "از دانه گرده گياهان و عسل مي خورند اما ملکه ها زماني تشکيل مي شوند که نوزادان باژله سلطنتي تغذيه شوند اين غذا شامل دانه گرده ، عسل ، و مقدار نسبتا"زيادي ويتامين به ويژه اسيد پانتوتنيک است . اما تا زماني که ملکه اصلي سالم و باروري درکندو حضور داشته باشد ،ملکه هاي جديدي پرورده نخواهند شد . اگر سرعت تخم گذاري ملکه از سرعت ساختن جايگاهها زيادتر باشد ،غذايي کمتر دريافت خواهد داشت . دراين صورت از سرعت توليد تخم کاسته مي شود . برعکس ، اگر سرعت تخم گذاري اش کم باشد ، مراقبان، غذايي بيشتر دراختيارش مي گذارند .

تصویر : آناتومی زنبور عسل نر و ماده

نظرات

  • بهتاس
    ۱۳۹۹/۰۱/۱۱

با سلام،در کتاب زیست در بکرزایی در شکل کتاب برای گامت ماده دو عدد گامت کشیده شده،مگه تقسیم میوز چهار گامت نمیدهد؟پس چرا برای مار و زنبور دو گامت کشیده شده؟

  • آیدین
    ۱۴۰۱/۱۱/۲۷

چرا زنبور نر هاپلوئیده و ملکه دیپلوئید؟

  • بی نام
    ۱۴۰۱/۱۲/۲۴

سلام اون مطلب دلیل علمی ندارد

نظر شما

کلیه حقوق مادی و معنوی برای زیست پیام محفوظ می باشد